Phòng thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử sơ thẩm án kinh tế - chức vụ (Phòng 3) là đơn vị thuộc Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hải Phòng, được Lãnh đạo Viện phân công thực hiện nhiệm vụ Thực hành quyền công tố, kiểm sát việc giải quyết các vụ án về tham nhũng - chức vụ (Chương XXI BLHS). Trước nhiệm vụ được giao, dưới sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát của đồng chí Viện trưởng và đồng chí Phó Viện trưởng phụ trách, trong nhiều năm qua, Phòng 3 luôn là đơn vị đi đầu trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực của Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hải Phòng và là một trong những đơn vị chủ lực trong công cuộc phòng chống tham nhũng, tiêu cực của thành phố Hải Phòng.

Tham nhũng, tiêu cực là vấn nạn của mọi quốc gia, dân tộc, tham nhũng làm mất đi sự trong sạch của bộ máy Đảng, Nhà nước, ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh dự, uy tín của cán bộ, đảng viên; làm suy giảm niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ. Năm 1946, ngay từ khi mới thành lập nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng chỉ ra rằng, tham nhũng là “giặc nội xâm” - giặc ở trong lòng, giặc này không có súng, có gươm nhưng lại có thể phá hỏng tất cả sự nghiệp của ta. Bác nói: “Nếu chúng ta chưa tiêu diệt được tham ô, lãng phí, bất liêm thì sự nghiệp cách mạng chưa hoàn thành”. Còn nhớ 73 năm về trước, một phiên tòa đặc biệt đã tuyên án tử hình đối với Trần Dụ Châu, nguyên Đại tá, Cục trưởng Cục Quân nhu về tội tham ô công quỹ, nhận hối lộ và hàng loạt hành vi đồi bại khác. Trần Dụ Châu có gửi đơn ân giảm án tử hình lên Chủ tịch Hồ Chí Minh. Khi đó, ông Trần Đăng Ninh là Chủ nhiệm Tổng cục Hậu cần đến gặp Bác Hồ xin ý kiến, Bác chỉ cho xem một cây xoan héo lá, úa ngọn và hỏi lý do tại sao cây sắp chết. Ông Ninh trả lời: “Dạ, vì thân cây bị sâu đục một lỗ rất to, chảy hết nhựa!”. “Thế theo chú muốn cứu cây thì phải làm gì?”. “Dạ, phải bắt và giết hết những con sâu ấy đi ạ”. Bác gật đầu: “Chú nói đúng đấy, với loài sâu mọt đục khoét nhân dân cũng vậy. Nếu phải giết đi một con sâu mà cứu được cả rừng cây thì việc đó là cần thiết, hơn nữa là nhân đạo”. Sau một đêm trắng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký bác đơn xin ân giảm của Trần Dụ Châu và bản án được thi hành. Do đó, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực là vấn đề sống còn của Đảng, Nhà nước và của chế độ.

          Đấu tranh phòng, chống tội phạm về tham nhũng, không khoan nhượng, “không có vùng cấm”

Nhận thức được tầm quan trọng của công tác phòng, chống tham nhũng, thời gian qua, Phòng 3 Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hải Phòng đã triển khai tất cả các chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, Chỉ thị công tác của ngành Kiểm sát nhân dân và các Chỉ thị công tác của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao về công tác phòng, chống tham nhũng đến toàn thể cán bộ, Kiểm sát viên của đơn vị để nghiên cứu và thực hiện có hiệu quả trong quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ. Ngay khi bắt đầu các năm công tác, đơn vị luôn xác định, phòng chống tham nhũng, tiêu cực là nhiệm vụ hàng đầu, luôn đặt mục tiêu đấu tranh không khoan nhượng đối với các loại tội phạm liên quan đến tham nhũng, chức vụ. Bằng sự đoàn kết, nhất trí và tinh thần quyết tâm đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, đơn vị đã thực hiện tốt công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát giải quyết nguồn tin về tội phạm, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử sơ thẩm các vụ án tham nhũng, chức vụ xảy ra trên địa bàn thành phố Hải Phòng. Đồng thời, đảm bảo phục vụ nhiệm vụ chính trị của địa phương, góp phần không nhỏ vào công cuộc phòng chống tham nhũng, tiêu cực của thành phố Hải Phòng. Từ năm 2020 đến năm 2023, đơn vị đã thực hành quyền công tố, kiểm sát giải quyết 50 tin báo, kiểm sát điều tra 22 án/36 bị can về loại án tham nhũng, chức vụ và các vụ án kinh tế liên quan đến chức vụ; đưa ra xét xử 40 bị can là cán bộ, công chức và kiến nghị xử lý kỷ luật về Đảng đối với 100% các bị can, quyết tâm loại trừ hết các đảng viên suy thoái về đạo đức cách mạng ra khỏi hàng ngũ của Đảng. Trong đó, phải kể đến một số vụ án tham nhũng, tiêu cực lớn đơn vị đã kiểm sát điều tra như vụ: Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, xảy ra tại Trường THPT Nguyễn Trãi (huyện An Dương); Giả mạo trong công tác từ vụ án Làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức tại phường Văn Đẩu (quận Kiến An); Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” bổ sung từ vụ án "Buôn lậu" xảy ra tại Chi cục Hải quan Cửa khẩu Cảng Đình Vũ … Đặc biệt, một số vụ án đã khởi tố, điều tra, xét xử đối với người đứng đầu, cấp phó người đứng đầu trong các vụ án Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng tại các đơn vị: Chi cục thuế huyện Thuỷ Nguyên và Trung tâm kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng; vụ Vi phạm các quy định về quản lý đất đai xảy ra tại UBND huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng hay mới đây nhất là vụ án Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản, xảy ra tại trung tâm sát hạch lái xe thuộc Trường cao đẳng Giao thông vận tải Trung ương II . Điều đó cho thấy tinh thần đấu tranh không khoan nhượng, phòng, chống tội phạm tham nhũng, tiêu cực “không có vùng cấm” của đơn vị nói riêng và của các Cơ quan tiến hành tố tụng thành phố Hải Phòng nói chung.

Ngoài nhiệm vụ trực tiếp thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra các vụ án tham nhũng, tiêu cực, Phòng 3 Viện kiểm sát thành phố Hải Phòng còn thực hiện chức năng hướng dẫn nghiệp vụ cho các Viện kiểm sát nhân dân quận, huyện trên địa bàn thành phố Hải Phòng trong việc giải quyết các vụ án tham nhũng, tiêu cực thuộc thẩm quyền giải quyết của cấp huyện. Trong các năm qua, đơn vị đã hướng dẫn nghiệp vụ, trả lời thỉnh thị đối với 52 vụ án của Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện. Trong đó, một số vụ điển hình là vụ Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, xảy ra tại Trường THCS Hồng Phong (huyện An Dương) và UNBD xã Quốc Tuấn (huyện An Dương); vụ Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ xảy ra tại Trường THPT Ngô Quyền (quận Lê Chân) và nhiều vụ án tham nhũng, tiêu cực khác trên địa bàn thành phố Hải Phòng.

Hiện, Phòng 3 Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hải Phòng đang tiếp tục phối hợp với Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thành phố Hải Phòng điều tra các vụ án, xác minh những nguồn tin về tội phạm có dấu hiệu tham nhũng, tiêu cực đang được dư luận xã hội đặc biệt quan tâm như vụ việc tiêu cực xảy ra tại các trung tâm đăng kiểm xe cơ giới trên địa bàn thành phố Hải Phòng; vụ việc có dấu hiệu sai phạm tại Sở Y tế thành phố Hải Phòng và Bệnh viện Kiến An, Hải Phòng trong việc mua kit xét nghiệm Covid 19 của Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á; vụ sai phạm tại Bệnh viện Việt Tiệp Hải Phòng trong việc mua sắm 02 thiết bị, máy móc gây thiệt hại hơn 26 tỷ đồng hay vụ việc sai phạm tại Chợ đầu mối hoa quả Hải Phòng… kiên quyết xử triệt để, không làm oan sai và đặc biệt không để lọt lưới những “con sâu mọt” ngày đêm đục khoét thành quả cách mạng của nhân dân.

Ảnh minh họa (Trích nguồn: http://tuyengiao.vn)

          Đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong nội bộ.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã từng nói: “Tham nhũng là khuyết tật bẩm sinh của quyền lực”. Viện kiểm sát là cơ quan tư pháp, nắm trong tay quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp, thừa hành quyền lực nhà nước trong việc tiến hành tố tụng. Như vậy, khi trong tay nắm quyền lực thì việc xảy ra tham nhũng, tiêu cực, phiền hà, sách nhiễu nhân dân là điều có thể xảy ra, thậm chí có nơi, có chỗ coi công tác tiến hành tố tụng là mảnh đất màu mỡ để “chấm mút”. Do đó, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong chính nội bộ các cơ quan có chức năng phòng, chống tham nhũng cũng là vấn đề vô cùng quan trọng. Với tinh thần đó, thực hiện sự chỉ đạo của Đảng ủy cơ quan và Lãnh đạo Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hải Phòng, Lãnh đạo đơn vị luôn quán triệt đến toàn thể công chức, thực hiện nghiêm những điều đảng viên không được làm, cam kết chống các biểu hiện suy thoái, tự diễn biến, tự chuyển hóa, luôn trau dồi đạo đức cách mạng, tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu không để xảy ra tham nhũng, tiêu cực trong cơ quan, đơn vị. Khi giải quyết vụ án hình sự, các Kiểm sát viên luôn nghiên cứu kỹ lưỡng các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án, luôn đảm bảo việc điều tra, truy tố, xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không để xảy ra oan, sai và không bỏ lọt tội phạm, người phạm tội. Khi lượng hình, đề xuất mức hình phạt, ngoài việc phải căn cứ vào các quy định của pháp luật còn cần phải căn cứ vào từng hoàn cảnh cụ thể của bị cáo và các tình tiết khác có liên quan để quyết định. Đó chính là triết lý cái “tình” và cái “lý” trong văn hóa của người Việt Nam ta từ ngàn đời.

Tuy nhiên, việc quyết định hình phạt cho bị cáo trong các vụ án hình sự rất dễ xảy ra tham nhũng, tiêu cực. Việc đưa hối lộ để “chạy án” hoặc lợi dụng quyền lực tư pháp Nhà nước trao cho để hạch sách, nhũng nhiễu nhân dân khi giải quyết án vẫn có lúc, có nơi còn diễn ra. Điển hình đã có một số cán bộ Kiểm sát, Tòa án bị bắt, bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi trên. Nhận thức được điều đó, Lãnh đạo đơn vị luôn căn dặn cán bộ, Kiểm sát viên của Phòng 3 giữ vững lập trường, tư tưởng và bản lĩnh cách mạng, không gục ngã trước những cám dỗ về vật chất mà lung lay ý chí chiến đấu, thui chột lý tưởng cách mạng. Từ đó, Lãnh đạo, Kiểm sát viên của đơn vị luôn công tâm trong việc đề xuất mức hình phạt, đảm bảo hình phạt luôn tương xứng với hành vi phạm tội, làm cho bản án được ban hành “có lý, có tình”. Kiên quyết không để xảy ra việc “quan xử nhẹ, dân xử nặng”; không để xảy ra việc tiêu cực để xử nhẹ đối với người phạm tội “nặng” hoặc xử nặng đối với những người phạm tội “nhẹ” để sách nhiễu nhân dân. Từ đó, tuyên truyền hình ảnh tốt đẹp của Ngành, tôn vinh nét đẹp người cán bộ Kiểm sát nhân dân, củng cố niềm tin của nhân dân vào ngành Kiểm sát cũng như nền tư pháp nước nhà và để xứng đáng với 10 chữ vàng 5 đức tính mà Bác Hồ đã dạy cán bộ Kiểm sát: “Công minh, chính trực, khách quan, thận trọng, khiêm tốn”. Tập thể Lãnh đạo, cán bộ, Kiểm sát viên Phòng 3 Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hải Phòng sẽ cùng nhau phát huy truyền thống tốt đẹp, trau dồi chuyên môn nghiệp vụ, rèn luyện đạo đức cách mạng, bản lĩnh chính trị, xây dựng tập thể đoàn kết, xây dựng tổ chức Đảng trong sạch, vững mạnh để tiếp tục sự nghiệp phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong thời kỳ mới.

Vũ Thành Lê - Phòng 3, Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hải Phòng.