Thực hiện Kế hoạch số 264/KH-LN ngày 26/11/2024 của Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Kế hoạch số 68/KH-VKS-TTr ngày 22/01/2025 của Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hải Phòng; ngày 14/3/2025 Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hải Phòng tổ chức hội nghị trực tuyến “Sơ kết thực hiện thông tư liên tịch số 02/2018 quy định phối hợp thi hành một số quy định của bộ luật tố tụng hình sự về khiếu nại, tố cáo và thông tư liên tịch số 01/2018 quy định việc phối hợp trong báo cáo, thông báo về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp”.

Dự và chỉ đạo hội nghị có đồng chí Lưu Xuân Sang - Phó Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hải Phòng. Hội nghị có sự tham gia của đại diện các cơ quan Tòa án nhân dân thành phố, Cục Thi hành án dân sự thành phố, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thành phố, Cơ quan An ninh điều tra Công an thành phố, Viện kiểm sát quân sự Quân khu 3, Viện kiểm sát quân sự Quân chủng Hải quân, Cơ quan điều tra hình sự Quân khu 3, Cục Hải quan thành phố, các đồng chí Trưởng các phòng nghiệp vụ thuộc Viện kiểm sát nhân dân thành phố, lãnh đạo Viện kiểm sát nhân dân các quận, huyện và cán bộ làm công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của Viện kiểm sát hai cấp thành phố.

Trong thời gian qua, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và công tác kiểm sát việc giải quyết khiếu nại tố cáo trong hoạt động tư pháp của ngành Kiểm sát Hải Phòng nói riêng và các ngành tư pháp Hải Phòng nói chung đã có những chuyển biến tích cực. Các cơ quan, người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp ngày càng nhận thức sâu sắc vị trí, vai trò của công tác này; đội ngũ cán bộ, Điều tra viên, Kiểm sát viên, Thẩm phán, Chấp hành viên và người được giao tiến hành một số hoạt động điều tra là lực lượng đảm nhiệm công tác giải quyết khiếu nại tố cáo từng bước được kiện toàn; trang thiết bị, trụ sở tiếp công dân được tăng cường. Các cơ quan tư pháp hai cấp của thành phố, các cơ quan tiến hành tố tụng trong quân đội nhân dân đã tập trung xử lý, phối hợp, giải quyết dứt điểm nhiều đơn thư khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền, nhất là các vụ việc liên quan đến hoạt động tư pháp phức tạp, có dấu hiệu oan sai, dư luận xã hội quan tâm; công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra được tăng cường góp phần xây dựng nền tư pháp trong sạch, vững mạnh, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, tạo môi trường thuận lợi để phát triển kinh tế, xã hội.

Đây là kết quả có được từ việc áp dụng một loạt các giải pháp đồng bộ từ công tác lãnh đạo của cấp ủy Đảng, công tác quản lý chỉ đạo điều hành của thủ trưởng đơn vị cũng như công tác nghiệp vụ của các đơn vị. Đặc biệt, không thể không nhắc đến ý nghĩa và tầm quan trọng của việc triển khai, thực hiện Thông tư liên tịch số 02/2018/TTLT-VKSTC-TATC-BCA-BQP-BTC- BNN&PTNT ngày 05/9/2018 của Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) tối cao, Tòa án nhân dân (TAND) tối cao, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quy định phối hợp thi hành một số quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự về khiếu nại, tố cáo (TTLT số 02/2018) và Thông tư liên tịch số 01/2018/TTLT-VKSTC-TATC-BCA-BQP-BTP-BTC-BNN&PTNT ngày 05/4/2018 của VKSND tối cao, TAND tối cao, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quy định việc phối hợp trong báo cáo, thông báo về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp (TTLT số 01/2018). Sau 06 năm kể từ ngày 02 Thông tư liên tịch có hiệu lực thi hành, quá trình triển khai thực hiện đã góp phần quan trọng, tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan có thẩm quyền trong việc phối hợp giải quyết khiếu nại, tố cáo và kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo; việc phối hợp báo cáo, thông báo về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp bảo đảm đúng quy định.

Trên cơ sở quy định của pháp luật và nội dung 02 Thông tư liên tịch, các cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp của Hải Phòng đã chủ động tổ chức triển khai thực hiện tốt nhiệm vụ công tác giải quyết, kiểm sát giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp và đạt được nhiều kết quả quan trọng. Việc giải quyết các vụ án có khiếu nại, qua xác minh xác định không có oan sai, bỏ lọt tội phạm và người phạm tội, không có vi phạm nghiêm trọng tố tụng. Quá trình giải quyết tố cáo các đơn vị đều kiểm tra việc thực hiện pháp luật và đối chiếu với các quy chế, quy định của ngành, yêu cầu báo cáo giải trình của người bị tố cáo, sau đó ban hành công văn trả lời cho người gửi đơn; đảm bảo đúng quy định pháp luật, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người tố cáo và người bị tố cáo.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được thì công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp vẫn còn một số hạn chế như: Công tác phân loại, xử lý đơn vẫn còn có trường hợp nhầm lẫn, sai sót. Chất lượng giải quyết khiếu nại, tố cáo, nhất là giải quyết lần đầu ở cấp quận, huyện chưa cao, vẫn còn trường hợp cán bộ, công chức làm công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo chưa tuân thủ đúng thời hạn, trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại, tố cáo, việc thông báo kết quả giải quyết cho người gửi đơn đôi lúc còn chậm trễ, chưa đầy đủ. Cùng với đó, qua công tác hướng dẫn các đơn vị cấp quận, huyện, nhận thấy, vẫn còn tình trạng các đơn vị chưa phân định rõ ràng giữa giải quyết, kiểm sát giải quyết đơn và kiểm sát giải quyết tin báo, tố giác tội phạm, nhầm lẫn trong việc phân loại, theo dõi, kiểm sát kết quả giải quyết đơn thuộc thẩm quyền và đơn không thuộc thẩm quyền, dẫn đến việc chuyển đơn các cơ quan liên quan còn chưa chuẩn xác, đơn xử lý lòng vòng. Mặt khác, trong thực tiễn giải quyết khiếu nại, tố cáo vẫn có một số công dân lợi dụng quyền khiếu nại, tố cáo để gây phức tạp thêm tình hình, làm khó khăn cho quá trình điều tra, truy tố, giải quyết các vụ án, vụ việc. Việc thực hiện chức năng kiểm sát đối với việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, trong lĩnh vực tư pháp, kiểm sát đối với bản án dân sự, hành chính còn hạn chế. Đội ngũ cán bộ, công chức tham mưu giải quyết khiếu nại, tố cáo còn nhiều vị trí kiêm nhiệm, thiếu về số lượng, chưa đảm bảo về chất lượng. Công tác phối hợp trong báo cáo, thông báo kết quả giải quyết khiếu nại tố cáo còn hạn chế, chủ yếu chỉ dừng ở mức độ kiểm tra đối chiếu số liệu. Công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về giải quyết khiếu nại, tố cáo còn hình thức. Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc cập nhật dữ liệu, quản lý đơn thư khiếu nại, tố cáo hiệu quả chưa cao.

Như vậy, sau 06 năm triển khai thực hiện 02 Thông tư liên tịch đã cho thấy những khó khăn, vướng mắc trong nhận thức dẫn đến một số cơ quan, đơn vị còn lúng túng trong việc thực hiện (thực hiện chưa đúng hoặc không đầy đủ theo quy định của TTLT số 02/2018); việc gửi báo cáo, thông báo kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo chưa đảm bảo thời hạn theo quy định của TTLT số 01/2018. Nhằm đánh giá khách quan, đúng tình hình, kết quả thực tiễn thi hành 02 Thông tư liên tịch trong thời gian qua, Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hải Phòng tổ chức Hội nghị sơ kết liên ngành về việc triển khai, thực hiện 02 Thông tư liên tịch nêu trên. Mục tiêu của Hội nghị nhằm đánh giá khách quan, toàn diện kết quả thực tiễn thực hiện 02 Thông tư liên tịch; phát hiện những khó khăn, vướng mắc về quy định của pháp luật và việc áp dụng pháp luật trong quá trình thực hiện 02 Thông tư liên tịch; đề ra giải pháp, kiến nghị nhằm thực hiện tốt công tác lãnh đạo, quản lý, giải quyết và kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo; báo cáo, thông báo kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp.

Hội nghị đã được nghe các ý kiến tham luận sôi nổi của các cơ quan: Tòa án nhân dân thành phố, Cục Thi hành án dân sự thành phố, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thành phố, Cơ quan An ninh điều tra Công an thành phố, Viện kiểm sát quân sự Quân khu 3, Viện kiểm sát quân sự Quân chủng hải quân, Cơ quan điều tra hình sự Quân khu 3, Cục Hải quan thành phố. Các phát biểu tham luận tập trung vào các nội dung cụ thể như: Báo cáo đánh giá kết quả triển khai thi hành 02 Thông tư liên tịch của các ngành tư pháp thành phố; công tác phối hợp giữa các cơ quan có liên quan trong việc triển khai thi hành 02 Thông tư liên tịch; những kinh nghiệm thực tiễn, kiến nghị, đề xuất nhằm nâng cao hiệu quả phối hợp, khắc phục khó khăn trong thời gian tới.

Phát biểu Kết luận hội nghị, đồng chí Lưu Xuân Sang - Phó Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hải Phòng đánh giá cao công tác phối hợp của các cơ quan, đơn vị trên địa bàn thành phố trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo. Từ những ý kiến đóng góp của các đơn vị tại Hội nghị đã đưa ra được những giải pháp nhằm tháo gỡ những vướng mắc giữa các cơ quan tố tụng trong phạm vi thẩm quyền của cấp mình và đề xuất các ý kiến đóng góp có chất lượng cho Liên ngành tư pháp trung ương, nhằm hoàn thiện các Thông tư liên tịch, góp phần nâng cao tính hiệu lực, hiệu quả trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp.

            Nguyễn Thị Thu Mong - Thanh tra&Khiếu tố VKSND thành phố